Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις: Ανταγωνιστικότητα (Ιούνιος 2021)

Σε μια συγκυρία όπου ο επιχειρηματικός τομέας δέχθηκε σημαντική πίεση λόγω της πανδημίας και των ειδικών συνθηκών που ακολούθησαν για την αντιμετώπισή της, οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις βρίσκονται μπροστά σε μια μοναδική ευκαιρία να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να συμμετέχουν ενεργά στην μελλοντική πορεία ανάκαμψης. Ειδικότερα, το ελληνικό σχέδιο για την απορρόφηση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, εκτός από ευρύτερες μεταρρυθμίσεις και δράσεις βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, προβλέπει ειδικά κίνητρα για την μεγέθυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (είτε οργανικά μέσω επενδύσεων είτε μέσω συνεργατικών σχημάτων).

Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς οι ελληνικές μικρές επιχειρήσεις υστερούν σε παραγωγικότητα εργασίας (73% υστέρηση από την ΕΕ, έναντι υστέρησης 34% στις μεγάλες) καθώς και σε κεφαλαιακές επενδύσεις (33% υστέρηση από την ΕΕ, έναντι υστέρησης 23% στις μεγάλες), ενώ δεν εκμεταλλεύονται τις δυνατότητες που προσφέρουν οι συνεργασίες (clusters). 

Η έρευνα της ΕΤΕ σε βιομηχανικές ΜμΕ επιβεβαιώνει την υστέρηση των μικρών επιχειρήσεων έναντι των μεγάλων σε βασικές εκφάνσεις επιχειρηματικής δραστηριότητας όπως:

- Εξωστρέφεια: Οι μικρές επιχειρήσεις έχουν χαμηλότερα ποσοστά εξωστρέφειας (14% των πωλήσεων, έναντι 38% των πωλήσεων των μεγάλων) ενώ κατευθύνουν τα προϊόντα τους κυρίως σε προορισμούς Βαλκανίων και Ανατολικής Ευρώπης σε αντιδιαστολή με τις μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν καλύτερη πρόσβαση σε χώρες Δυτικής Ευρώπης (με υψηλότερα περιθώρια κέρδους)

- Ψηφιοποίηση: Η τεχνολογία δεν εντάσσεται στη στρατηγική του 40% των μικρών επιχειρήσεων (έναντι μόλις 20% των μεγάλων), οι οποίες υστερούν σε χρήση ψηφιακών εργαλείων – ειδικά όσον αφορά εξειδικευμένα συστήματα εσωτερικής λειτουργίας που θα μπορούσαν να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους (ERP, CRM, data analytics)

- Καινοτομία: Οι μικρές επιχειρήσεις αναπτύσσουν σε μικρότερο βαθμό νέα προϊόντα (31% έναντι 50% των μεγάλων), ενώ παράλληλα η χαμηλή αξιοποίηση συνεργασιών με πανεπιστήμια ή ερευνητικά κέντρα (περίπου 10% των μικρών επιχειρήσεων έναντι 25-30% των μεγάλων χρησιμοποιούν σχετικά κανάλια) δεν επιτρέπει να ξεκλειδώσουν δυνατότητες εξωγενούς καινοτομίας..

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε την υπέρβαση δημιουργώντας το Ταμείο Ανάκαμψης ως μια αποτελεσματική αντίδραση στην πανδημία. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα κατάφερε να κερδίσει σημαντικό μερίδιο των διαθέσιμων πόρων (από τα υψηλότερα μερίδια επιδοτήσεων σαν ποσοστό του ΑΕΠ), προσφέροντας παράλληλα ουσιαστική προτεραιότητα στις ΜμΕ (με στοχευμένες προς αυτές δράσεις της τάξης του €1,5 δις να είναι μεταξύ των πρώτων που προωθούνται). Η πρωτοβουλία πλέον περνάει σε μεγάλο βαθμό στις επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν την ιστορική αυτή ευκαιρία, επιδεικνύοντας τα κατάλληλα αντανακλαστικά ώστε να τολμήσουν, να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν τα στρατηγικά σχέδια που θα τις καταστήσουν ανταγωνιστικές την επόμενη μέρα.