Τάσεις στην Ελληνική Οικονομία - Σεπτέμβριος 2018
Η οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας συνεχίζεται σε ένα περιβάλλον αυξημένης μεταβλητότητας διεθνώς
Η Ελλάδα ολοκλήρωσε με επιτυχία το 3ο Πρόγραμμα οικονομικής στήριξης και συμφώνησε σε μια νέα δέσμη μέτρων ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους, που μειώνει σημαντικά το μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο κόστος εξυπηρέτησής του και διατηρεί το ακαθάριστο χρέος σε βιώσιμη πτωτική τροχιά.
Ένα πλαίσιο «Ενισχυμένης Εποπτείας» έχει καθοριστεί, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια και ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων, καθώς και να διατηρηθεί η υφιστάμενη δυναμική στη δημοσιονομική εξυγίανση.
Οι κορυφαίοι οίκοι αξιολόγησης αντέδρασαν θετικά στις βελτιούμενες μακροοικονομικές συνθήκες, την απόφαση για το νέο πακέτο μέτρων ελάφρυνσης του χρέους και τη δημιουργία ειδικού ταμειακού αποθέματος από το ελληνικό κράτος, το οποίο εκτιμάται στα €24 δισ. και θεωρείται πως θα είναι επαρκές να καλύψει, εάν αυτό καταστεί απαραίτητο, ανάγκες εξυπηρέτησης χρέους για μια περίοδο, τουλάχιστον, δύο ετών.
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης, με το ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 2,2% ετησίως το 1ο εξάμηνο του 2018 από 1,3% ετησίως στο σύνολο του 2017, υποστηριζόμενο από τις εξαγωγές και τη βελτιωμένη εμπιστοσύνη, και με την ιδιωτική κατανάλωση να εμφανίζει τα πρώτα σημάδια αντίδρασης στις βελτιωμένες μακροοικονομικές συνθήκες (1,0% ετησίως το 2ο τρίμηνο του 2018, πρώτη ετήσια αύξηση από το 2ο τρίμηνο του 2017).
Οι τουριστικές αφίξεις αυξήθηκαν κατά 19,1% ετησίως το 1ο εξάμηνο του 2018 και τα τουριστικά έσοδα σημείωσαν εντυπωσιακή ετήσια αύξηση 19,8% την ίδια περίοδο, προσθέτοντας 0,9 ποσοστιαίες μονάδες στην αύξηση του ΑΕΠ το 1ο εξάμηνο του 2018, υπεραποδίδοντας έναντι των κύριων ανταγωνιστικών τουριστικών αγορών για 3ο συνεχές έτος.
Οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών παρέμειναν σε ανοδική πορεία για 9ο συνεχές έτος – σωρευτική αύξηση του όγκου των εξαγωγών κατά περίπου 72% μεταξύ 4ου τριμήνου 2009 και 2ου τριμήνου 2018 – και κατέγραψαν ιστορικό υψηλό της τάξης του 18,8% του ΑΕΠ το 2ο τρίμηνο του 2018 έναντι 18,5% το 1ο τρίμηνο του 2018 και του μέσου όρου εικοσαετίας 11,2% του ΑΕΠ.
Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου, εξαιρουμένης της επένδυσης σε μεταφορικό εξοπλισμό, αυξήθηκαν κατά 4,9% ετησίως το 2ο τρίμηνο του 2018 από 9,1% ετησίως το 1ο τρίμηνο του 2018. Η παρατηρούμενη συρρίκνωση στις συνολικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου κατά 5,4% ετησίως το 2ο τρίμηνο του 2018, κυρίως, αντανακλά την αρνητική επίδραση από τις αυξημένες παραγγελίες πλοίων κατά την ίδια περίοδο του 2017 (μείωση των επενδύσεων σε μεταφορικό εξοπλισμό κατά -48,8% ετησίως το 2ο τρίμηνο του 2018). Ωστόσο, η καθαρή επίδραση στο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ από τη συρρίκνωση αυτή είναι περιορισμένη, καθώς η συγκεκριμένη κατηγορία επενδύσεων είναι συνυφασμένη με αυξημένες εισαγωγές σχετικού εξοπλισμού που έχουν αρνητική άμεση επίδραση στο ΑΕΠ.
Τα στοιχεία του ΑΕΠ από τις πλευρές της παραγωγής και του εισοδήματος της οικονομίας υποδηλώνουν μια διατηρήσιμη ανάκαμψη της ανταγωνιστικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, η οποία αντανακλάται στην αυξημένη προστιθέμενη αξία της ελληνικής παραγωγής και στην υψηλότερη εταιρική κερδοφορία (ετήσιες αυξήσεις κατά 2,3% και 1,5%, αντίστοιχα, το 1ο εξάμηνο του 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία κατάρτισης των εθνικών λογαριασμών).
Οι δείκτες με προβλεπτική ικανότητα προμηνύουν περαιτέρω βελτίωση στην οικονομική δραστηριότητα το 3ο τρίμηνο του 2018, όταν και η οικονομία δέχεται τη μέγιστη στήριξη από τον τουρισμό.
Η επιτάχυνση της υλοποίησης του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, σε συνδυασμό με τις θετικές επιπτώσεις από την αύξηση της εμπιστοσύνης θα δώσουν επιπρόσθετη ώθηση στην ανάπτυξη του ΑΕΠ το 2ο εξάμηνο του 2018, αντισταθμίζοντας τους κινδύνους που προκύπτουν από τη μείωση στη ζήτηση σημαντικών εμπορικών εταίρων και την αυξανόμενη αναταραχή στις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές (κυρίως την ιδιαίτερα μεγάλη μεταβλητότητα στις συναλλαγματικές ισοτιμίες των αναδυόμενων αγορών).
Παρόλα αυτά, η ανάκαμψη παραμένει άνιση, με ένα σημαντικό αριθμό νοικοκυριών και λιγότερο ανταγωνιστικών επιχειρήσεων να βρίσκονται ακόμη σε ευάλωτη οικονομική θέση, η οποία θα βελτιωθεί σταδιακά, καθώς συνεχίζει η ανάκαμψη.
Οι δημοσιονομικές επιδόσεις στο 8μηνο του 2018 συμβαδίζουν με υπεραπόδοση έναντι των στόχων για 4η συνεχή χρονιά και αναμένεται να επιτρέψουν μια ήπια χαλάρωση των δημοσιονομικών συνθηκών στο 2ο εξάμηνο του 2018 και το 1ο εξάμηνο του 2019.
Συνολικά, η σταθερή βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών και μια εν εξελίξει επαναξιολόγηση του δημοσιονομικού κινδύνου της Ελλάδος έχουν θέσει τις βάσεις για μια επανεκτίμηση των επενδυτικών ευκαιριών στην οικονομία, με την ανοδική τάση των ξένων άμεσων επενδύσεων να συνιστούν πρώιμες ενδείξεις αύξησης της ελκυστικότητας συγκεκριμένων, τουλάχιστον, ελληνικών περιουσιακών στοιχείων και χρεογράφων.