Οι σημαντικές αλλαγές στη δομή της τουριστικής ζήτησης διεθνώς τα τελευταία χρόνια καθιστούν δυσκολότερη την εκτίμηση της συνολικής συνεισφοράς του εισερχόμενου τουρισμού στην οικονομική δραστηριότητα, ειδικά όσον αφορά τη μέτρηση των τουριστικών εσόδων.
Αναπόφευκτα, η προσοχή επικεντρώθηκε στην πρόσφατη δημοσίευση των στοιχείων για την πορεία του ταξιδιωτικού ισοζυγίου τον Ιούλιο, στην οποία καταγράφηκε η πρώτη ετήσια μείωση (-5,4%) στα τουριστικά έσοδα από το Μάρτιο του 2021, ενώ οι αφίξεις από το εξωτερικό αυξήθηκαν κατά 4,1%. Η εξέλιξη αυτή υποδηλώνει σημαντική μείωση στη δαπάνη ανά άφιξη η οποία δε συνάδει με άλλους σχετικούς δείκτες.
Οι αποκλίσεις μεταξύ των ρυθμών μεταβολής εισπράξεων και αφίξεων από χώρες της ευρωζώνης είναι ακόμη πιο σημαντικές και επεξηγούν το μεγαλύτερο τμήμα της αποδυνάμωσης του Ιουλίου (+5,7% ετησίως στις αφίξεις από την ευρωζώνη τον Ιούλιο έναντι -8,3% ετησίως στις εισπράξεις).
Η ετήσια συρρίκνωση των εσόδων τον Ιούλιο καθίσταται ακόμη πιο αξιοσημείωτη αν λάβουμε υπόψιν τις αυξήσεις:
- Στον κύκλο εργασιών στους κλάδους παροχής υπηρεσιών καταλύματος και εστίασης τον ίδιο μήνα (+5,2% και +6,5% ετησίως, αντίστοιχα).
- Στην πληρότητα των ξενοδοχειακών καταλυμάτων (82,8% τον Ιούλιο από 82,7% τον αντίστοιχο μήνα του 2023) και τη μέση τιμήδωματίου.
- Στις τιμές υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό, βάσει των επιμέρους στοιχείων του ΔΤΚ (εστίαση +6,6% ετησίως, υπηρεσίες παροχής καταλυμάτων +12,4%, υπηρεσίες μεταφορών +14,4%).
Τα στοιχεία των εισπράξεων – που προκύπτουν από την ταξιδιωτική έρευνα συνόρων (border survey) που αποτελεί και τη βασική μέθοδο διεθνώς για την προσέγγιση των τουριστικών δαπανών – φαίνεται, σύμφωνα με την ανάλυσή μας, να τείνουν να υποεκτιμούν τα πραγματικά τουριστικά έσοδα.
Οι εν λόγω αποκλίσεις αποδίδονται κυρίως:
- Σε στρεβλώσεις στη δειγματοληψία (sampling bias), λόγω των σημαντικών μεταβολών που έχουν συντελεστεί στη φύση της τουριστικής δαπάνης και στην αντιπροσωπευτικότητα της συμμετοχής στην έρευνα συνόρων διαφορετικών κατηγοριών επισκεπτών με διαφορετικό μείγμα δαπανών (λ.χ. αφίξεις σε πολυτελή καταλύματα, ξένοι ιδιοκτήτες ακινήτων, βραχυχρόνιες μισθώσεις).
- Στην εξαίρεση καταγραφής πληρωμών προς μεγάλα διεθνή ταξιδιωτικά πρακτορεία που παράλληλα είναι και ιδιοκτήτες ξενοδοχείων ή πάροχοι πολλαπλών τουριστικών υπηρεσιών με πολυεθνική δομή.
Η συνολική εκτιμώμενη απόκλιση αντιστοιχεί σε 0,8% του ΑΕΠ 3ου τρίμηνου και εκτιμάται ότι θα ανέλθει συνολικά σε σχεδόν 0,5% του ΑΕΠ για το 2024, επιβαρύνοντας αντίστοιχα το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Με προσαρμογή για την εν λόγω απόκλιση τα τουριστικά έσοδα στο σύνολο του έτους αναμένεται να αυξηθούν κατά 8% ετησίως έναντι 3% χωρίς τη διόρθωση, σε νέο ιστορικό υψηλό 9,5% του ΑΕΠ.