Κερδίζω
Πρόκειται, ίσως, για την πιο σημαντική παράμετρο σε όρους οικονομικών, αφού αφορά στα έσοδα που «μπαίνουν» σε τακτική βάση σε ένα σπίτι. Αυτά μπορεί να προέρχονται είτε από την εργασία είτε και από την περιουσία, η οποία θα μπορούσε να αφορά κάποια κληρονομιά, προσωπικές αποταμιεύσεις ή και επενδύσεις. Ο πλήρης έλεγχος των ποσών που εισρέουν σε τακτική ή μη βάση βοηθούν στην ορθότερη διαχείριση των οικονομικών, λαμβάνοντας υπόψη και τις ανάγκες, ενώ, την ίδια στιγμή, ενδέχεται να αποτελέσει και δέλεαρ για ενίσχυση των κερδών μέσω είτε της εργασίας είτε και τοποθετήσεων σε αποταμιευτικά ή/και επενδυτικά προϊόντα. Το 2022, για παράδειγμα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τα ελληνικά νοικοκυριά αύξησαν το διαθέσιμο εισόδημά τους κατά 7,6%, στα 135,9 δισ. ευρώ από 126,3 δισ. ευρώ το αμέσως προηγούμενο έτος.
Καταναλώνω
Οι άνθρωποι καταναλώνουν αγαθά και υπηρεσίες, σε μία προσπάθεια να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους. Η κατανάλωση, ωστόσο, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα εισοδήματά τους, γεγονός που επιβάλλει την κάλυψη πρωτίστως των αναγκών που θεωρούνται πάγιες και διαρκείς. Για να κάνουν τη σωστή επιλογή, ωστόσο, που θα τους επιτρέψει να μείνουν on budget και άρα, να οργανώσουν καλύτερα την καθημερινότητά τους, χωρίς άγχος και στρες, θα πρέπει να διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις. Εξάλλου, η «έξυπνη» κατανάλωση προϋποθέτει βραχυχρόνιο και μακροχρόνιο χρηματοοικονομικό σχεδιασμό, συλλογή πληροφοριών, ανάλυση και διάκριση αναγκών και επιθυμιών και κατάρτιση του κατάλληλου προϋπολογισμού.
Αποταμιεύω
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η συνολική ακαθάριστη αποταμίευση στην ελληνική οικονομία το 2022 αυξήθηκε στα 21,8 δισ. ευρώ από 16,5 δισ. ευρώ το 2021. Ως ποσοστό του ονομαστικού ΑΕΠ αυτή ενισχύθηκε στο 10,6% από 9,1% το 2021, ξεπερνώντας οριακά τα προ πανδημίας επίπεδα, παραμένοντας, ωστόσο, μικρότερη σε σύγκριση με τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, βέβαια, το ΙΟΒΕ με έρευνά του εστίασε στην πρόθεση των νοικοκυριών να αποταμιεύσουν τους προσεχείς 12 μήνες. Τα ευρήματα ήταν μάλλον ανησυχητικά, αφού το 84% δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση έναντι μόλις 16% που τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή. Το «κομπόδεμα» μπορεί να λειτουργήσει ως «δίχτυ ασφαλείας» απέναντι σε έκτακτα γεγονότα ή ακόμη και μέσο ενίσχυσης του πλούτου από την αξιοποίηση πιθανών επενδυτικών ευκαιριών. Στο πλαίσιο αυτό, τα άτομα προκειμένου να καθορίσουν το επίπεδο των επιθυμητών αποταμιεύσεών τους, χρειάζεται να λάβουν υπόψη τους παράγοντες όπως το εισόδημα, τους στόχους και τη διάρκεια της αποταμίευσης, το ύψος των επιτοκίων και του πληθωρισμού, την οικονομική και πολιτική σταθερότητα κ.ο.κ.
Ασφαλίζομαι
Οι άνθρωποι που επιλέγουν να μην ασφαλιστούν, έμμεσα αποδέχονται τον εκάστοτε κίνδυνο και κατ’ επέκταση τις οικονομικές του συνέπειες. Τις περισσότερες φορές, ωστόσο, αποδεικνύεται πως δεν μπορούν να τις καλύψουν, εστιάζοντας τις όποιες προσπάθειες ανάκαμψης στο Κράτος. Οι γνώσεις πάνω σε ζητήματα ιδιωτικής ασφάλισης, όπως τα είδη και το εύρος κάλυψης, το κόστος και τυχόν εξαιρέσεις θα τους επιτρέψουν να κατανοήσουν τα χαρακτηριστικά των ασφαλιστικών προγραμμάτων και εφόσον το επιθυμούν, μέσω της απόκτησης κάποιου ασφαλιστικού προγράμματος, να προστατευθούν από μία σειρά από κινδύνους που ξεκινούν από την απώλεια εισοδήματος λόγω ασθένειας ή ατυχήματος, την απώλεια ή φθορά περιουσιακών στοιχείων που προκύπτουν από πιθανή κλοπή, σεισμό ή φωτιά μέχρι και γενικότερα θέματα υγείας και ζωής.
Επενδύω
Καθ’ όλη τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης οι δυνατότητες επένδυσης ήταν περιορισμένες.. Σήμερα, ωστόσο, με την οικονομία να αναπτύσσεται και τα επιτόκια να έχουν «ξεκολλήσει» από τα πολύ αρνητικά τους επίπεδα, οι επενδύσεις φαντάζουν πιο ελκυστικές σε περισσότερους. Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, είναι αφενός, ο ενδιαφερόμενος επενδυτής να λαμβάνει κατάλληλη ενημέρωση σε σχέση με τα διαθέσιμα προϊόντα και αφετέρου να κατανοεί και να αποδέχεται το επίπεδο ρίσκου που προτίθεται να αναλάβει. Περαιτέρω, εφόσον το επιθυμεί έχει τη δυνατότητα να αναζητήσει επαγγελματίες που θα του παράσχουν τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να λάβει ενήμερος την όποια επενδυτική του απόφαση. Η σωστή επενδυτική στρατηγική, εξάλλου, απαιτεί, τόσο διεθνική, όσο και διαχρονική διαφοροποίηση, γεγονός που συνεπάγεται επενδύσεις σε διαφορετικές χώρες και αγορές, αλλά και σε τακτά χρονικά διαστήματα, με γνώμονα τον περιορισμό του ρίσκου.
Δανείζομαι
Η αγορά ενός σπιτιού, ο εξοπλισμός μιας επιχείρησης ή ακόμη και η απόκτηση ενός αυτοκινήτου για επαγγελματικούς ή μη λόγους είναι στόχοι που μπορούν άμεσα να επιτευχθούν, έστω κι αν δεν υπάρχουν τα απαιτούμενα χρήματα. Με τον δανεισμό – κατά κύριο λόγο από τις τράπεζες - τα άτομα μπορούν να αγοράσουν και να χρησιμοποιήσουν σήμερα αγαθά και υπηρεσίες και να πληρώσουν γι’ αυτά στο μέλλον, με το ανάλογο επιπρόσθετο κόστος (τόκος) . Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, είναι ο δανειολήπτης να μπορεί να ανταποκριθεί στην υποχρέωση που αναλαμβάνει, έτσι ώστε να μην βρεθεί σε οικονομικά δυσχερείς συνθήκες και πιέσεις. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο δανειολήπτης θα πρέπει να λάβει υπόψη του βασικές παραμέτρους, από το είδος και το ύψος του δανείου μέχρι και το συνολικό ποσό που θα κληθεί να πληρώσει για την εξόφληση του, προκειμένου ο δανεισμός να μην εξελιχθεί σε απειλή για την οικονομική του ευημερία.
Δωρίζω
Η χώρα μας έχει έντονο το αίσθημα της προσφοράς, με τους ανθρώπους να δωρίζουν ακόμα και από το «περίσσευμά» τους: από τρόφιμα, ρούχα και λοιπά αγαθά έως και… χρόνο και εργασία ως εθελοντές. Όπως αναφέρει το Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αναλφαβητισμού, «η προσφορά σε φιλανθρωπικές οργανώσεις, σωματεία, συλλόγους και φορείς ή για διάφορους ευγενείς σκοπούς δεν είναι μόνο για όσους έχουν πολλά χρήματα. Είναι κάτι που όλοι μπορούμε και πρέπει να κάνουμε! Είναι κάτι που πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας από τις πρώιμες κιόλας ηλικίες, δίνοντας οι ίδιοι το κατάλληλο παράδειγμα». Ακόμα κι αν κάποιος δεν πιστεύει στο… κάρμα, ότι, δηλαδή, κάθε δράση δημιουργεί μια ροή ενέργειας, η οποία επιστρέφει με παρόμοια μορφή, η δωρεά είναι μία σπουδαία πράξη αλληλεγγύης στο κοινωνικό σύνολο, προτρέποντας περισσότερους να ακολουθήσουν.
Η κατανόηση ορισμένων οικονομικών όρων ενισχύει την ανάληψη πρωτοβουλιών που θα βελτιώσουν την τρέχουσα, αλλά κυρίως τη μελλοντική οικονομική μας κατάσταση. Το μόνο που χρειάζεται είναι η αναζήτηση εκείνων των εργαλείων και των ειδικών που μπορούν να μεταφέρουν τη γνώση και, άρα, να συμβάλλουν στον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό οδηγώντας μας σε βιώσιμες λύσεις και αποτελεσματικές επιλογές.
Πηγές:
Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αναλφαβητισμού: https://www.gfli.gr/o-kuklos-tou-xrhmatos/
ΕΛΣΤΑΤ: https://www.statistics.gr/statistics/eco
Αποτελέσματα Ερευνών Οικονομικής Συγκυρίας, ΙΟΒΕ: https://meatnews.gr/wp-content/uploads/2023/10/BCS_03102023_REP_GR.pdf
«Τα ασφαλιστικά πρόγραμμα δημιουργήθηκαν από την Εθνική Ασφαλιστική και διανέμονται από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε., Αιόλου 86, 10559, Αθήνα, Γ.Ε.ΜΗ. 23790100, Α.Μ.Ε.Ε.Α.: 311481, www.nbg.gr. H διάθεση των ασφαλιστικών προγραμμάτων διενεργείται μόνο από Στελέχη της Τράπεζας που είναι πιστοποιημένοι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές. Η Τράπεζα είναι εγγεγραμμένη στο Ειδικό Μητρώο του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών με αριθμό 1028 ως ασφαλιστικός πράκτορας. Τα στοιχεία του Ειδικού Μητρώου δημοσιεύονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα «Ενιαίο Σημείο Πληροφόρησης (Ε.ΣΗ.Π.)» Ενεργών Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, μέσω της οποίας εξακριβώνεται η εγγραφή στο Ειδικό Μητρώο. Ιστότοπος Ε.ΣΗ.Π.: http://insuranceregistry.uhc.gr/.
Η Εθνική Τράπεζα παρέχει τις επενδυτικές υπηρεσίες λήψης/διαβίβασης ή/και εκτέλεσης εντολών για την κατάρτιση συναλλαγών σε επενδυτικά προϊόντα, η επένδυση στα οποία ενέχει κινδύνους, όπως ο κίνδυνος απώλειας του αρχικού κεφαλαίου επένδυσης. Η διάθεση του προϊόντος γίνεται βάσει του επενδυτικού προφίλ πελάτη.
Το κείμενο/παρουσίαση δεν συνιστά παροχή συμβουλής, επενδυτικής ή άλλης (όπως λογιστικής, χρηματοοικονομικής, νομικής ή φορολογικής συμβουλής), ή σύστασης ή προτροπής ή υπόδειξης για την αγορά, πώληση επενδυτικών προϊόντων ή συμμετοχή σε αυτά, ούτε συνδέεται με την παρεπόμενη υπηρεσία της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων και χρηματοοικονομικής ανάλυσης ή άλλες μορφές γενικών συστάσεων που σχετίζονται με συναλλαγές σε χρηματοπιστωτικά μέσα/επενδυτικά προϊόντα.
Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ουδεμία ευθύνη φέρει για την ακρίβεια ή/και την πληρότητα ή/και επικαιροποίηση των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στο κείμενο/παρουσίαση και οι οποίες (πληροφορίες) έχουν ληφθεί από πηγές που δεν έχουν επαληθευτεί ανεξάρτητα από την Εθνική Τράπεζα, η οποία δεν έχει καμία υποχρέωση και δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη σε σχέση με ή ως συνέπεια τυχόν επενδυτικής απόφασης που βασίστηκε στο εν λόγω κείμενο/παρουσίαση. Οι όποιες επενδυτικές αποφάσεις πελατών δε θα πρέπει να στηρίζονται στα περιεχόμενα του παρόντος.
Εάν υφίσταται αμφιβολία για οποιοδήποτε μέρος του περιεχομένου του κειμένου/παρουσίασης, θα πρέπει να αναζητηθεί και ληφθεί συμβουλή ανεξάρτητου επαγγελματία.»